Normy ISO i EN: Klucz do Jakości i Bezpieczeństwa w Pracy cz.2 Normy i oznaczenia rękawic roboczych i ochronnych

Dyrektywa Rady 89/686/EWG była długoletnim punktem odniesienia w zakresie środków ochrony indywidualnej (SOI), ale od 21 kwietnia 2018 roku została zastąpiona przez Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/425. To rozporządzenie wprowadziło nowe podejście do klasyfikacji SOI i podkreśliło znaczenie bezpieczeństwa w miejscu pracy.

Ważnym elementem Rozporządzenia 2016/425 jest podział SOI na trzy kategorie. To kluczowy etap w procesie oceny zgodności i określeniu, jakie testy i certyfikaty są wymagane dla danego produktu.

Kategoria I: Minimalne Ryzyko

Kategoria I to pierwsza z tych kategorii. W ramach tej kategorii znajdują się produkty, które są przeznaczone do stosowania w przypadku minimalnego ryzyka. Obejmuje to proste modele rękawic, które chronią przed ryzykiem niskiego stopnia. Ich głównym celem jest zwiększenie komfortu pracy, a nie zapewnienie ochrony przed poważnymi zagrożeniami.

Produkty tej kategorii, w tym rękawice, nie podlegają rygorystycznym badaniom przeprowadzanym w specjalnych jednostkach badawczych. Producenci mają pewną swobodę w przeprowadzaniu własnych testów i wydawaniu certyfikatów. To właśnie dlatego ważne jest, aby przyporządkować produkt do odpowiedniej kategorii, ponieważ różne kategorie wymagają różnego poziomu badań i oceny zgodności.

Czym charakteryzują się rękawice z kategorii I?

Rękawice tej kategorii mają za zadanie chronić przed:

Powierzchownym uszkodzeniem naskórka,
Temperaturą nieprzekraczającą 50°C,
Środkami chemicznymi o delikatnym działaniu, na przykład środkami czyszczącymi,
Dłuższym kontaktem z wodą.

Typowe zastosowania rękawic z kategorii I to prace gospodarcze, domowe, ogrodnicze, sprzątanie itp. Są to rękawice, które poprawiają komfort pracy, ale nie są przeznaczone do zadań przemysłowych, które wiążą się z poważniejszym ryzykiem.

Warto zaznaczyć, że rękawice należące do kategorii I muszą spełniać wymagania normy EN420, co stanowi podstawę dla oceny ich jakości i funkcjonalności.

Kategoria II: Rękawice Ochronne Stosowane w Przypadku Średniego Ryzyka

Kategoria II to kolejny poziom klasyfikacji środków ochrony indywidualnej (SOI) zgodnie z Rozporządzeniem 2016/425. Produkty w tej kategorii są przeznaczone do stosowania w sytuacjach o średnim stopniu ryzyka. Obejmuje to rękawice ochronne, które znajdują zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu, a także w różnorodnych pracach przemysłowych.

Rękawice chroniące przed różnymi zagrożeniami

Rękawice w kategorii II muszą zapewniać ochronę przed różnymi rodzajami zagrożeń, w zależności od ich przeznaczenia. Oto niektóre z typowych rękawic w tej kategorii:

Rękawice chroniące przed uszkodzeniami mechanicznymi (PN-EN 388): To rękawice ogólnego użytku, które muszą cechować się dobrą odpornością na przecięcia, przebicia i tarcie. Są używane w różnych pracach przemysłowych, gdzie istnieje ryzyko mechanicznych uszkodzeń dłoni.
Rękawice chroniące przed chemikaliami: W przypadku prac z substancjami chemicznymi, rękawice w kategorii II muszą oferować odpowiednią ochronę przed tymi zagrożeniami. Chronią pracowników przed kontaktami z substancjami chemicznymi, które nie są wysoce agresywne.
Rękawice chroniące przed zimnem i ciepłem (do 100°C): W zależności od warunków pracy, rękawice ochronne mogą być zaprojektowane do ochrony przed ekstremalnymi temperaturami. Obejmuje to rękawice ocieplane na zimne warunki oraz rękawice odporne na wysokie temperatury do 100°C.

Znaczenie znaku CE

W przypadku rękawic ochronnych z kategorii II, niezależne jednostki badawcze muszą przeprowadzić testy i ocenę zgodności. Dopiero po zatwierdzeniu przez tę jednostkę rękawice mogą być oznaczone znakiem CE, co potwierdza ich zgodność z odpowiednimi normami i standardami.

Wyniki testów, a także odpowiednie piktogramy, muszą być widoczne na samych rękawicach, w instrukcji obsługi oraz na opakowaniu. To zapewnia, że użytkownicy i pracodawcy mogą mieć pewność, że produkt spełnia wymagania kategorii II lub wyższej.

Kategoria III: Rękawice Ochronne Przeciw Poważnym Zagrożeniom

Kategoria III to najwyższy poziom klasyfikacji środków ochrony indywidualnej (SOI) zgodnie z Rozporządzeniem 2016/425. Produkty w tej kategorii, w tym rękawice ochronne, są przeznaczone do stosowania w sytuacjach, gdzie istnieje ryzyko poważnych i trwałych obrażeń dłoni, ręki, a także zagrożenia życia lub zdrowia pracownika. To najwyższy poziom ochrony, który może być zapewniony przez SOI.

Przykłady Sytuacji Wymagających Rękawic Kategorii III

Rękawice ochronne należące do kategorii III są konieczne w pracach, które niosą ze sobą poważne ryzyko i zagrożenia, takie jak:

Praca z przenośną pilarką łańcuchową: W takich sytuacjach istnieje ryzyko cięć lub innych obrażeń, które mogą być trwałe lub nawet zagrozić życiu.
Praca przy wysokim napięciu: W przypadku działań w środowisku z wysokim napięciem elektrycznym istnieje ryzyko porażenia prądem, co może być bardzo niebezpieczne.
Kontakt z substancjami chemicznymi wysoce agresywnymi: Rękawice w tej kategorii muszą chronić przed skutkami substancji chemicznych, które mogą powodować ciężkie uszkodzenia skóry i zdrowia.
Kontakt z szkodliwymi czynnikami biologicznymi: W przypadku pracy z niebezpiecznymi patogenami lub biologicznymi zagrożeniami, rękawice muszą zapewnić skuteczną ochronę.
Praca w środowisku o wysokiej lub niskiej temperaturze: Rękawice ochronne w tej kategorii muszą chronić przed skrajnymi temperaturami, które mogą być porównywalne do działania powietrza o temperaturze wynoszącej co najmniej 100°C lub -50°C i niższej.

Znaczenie Znaku CE i Organu Notyfikowanego

Produkty SOI w kategorii III muszą być poddane rygorystycznym testom i zatwierdzone przez Jednostkę Notyfikowaną. Jednak to nie koniec procesu. Organ, który przeprowadza tę ocenę, jest określony przez numer znajdujący się obok znaku CE na produkcie. Ten numer wskazuje, który organ jest odpowiedzialny za ocenę zgodności.

Norma PN-EN ISO 21420: Rękawice Ochronne - Wymagania Ogólne

Norma PN-EN ISO 21420 stanowi istotny dokument normatywny, który określa podstawowe wymagania dotyczące rękawic ochronnych. Jej głównym celem jest zapewnienie jakości, wygody i bezpieczeństwa użytkowania rękawic przez pracowników w różnych sektorach przemysłu. Poniżej omówimy główne punkty tej normy:

1. Piktogramy i Oznaczenia:

Każda rękawica ochronna musi być odpowiednio oznaczona, co obejmuje:
- Nazwę producenta.
- Nazwę rękawicy.
- Rozmiar.
- Znak CE.
Rękawice, które należą do Kategorii II i III, muszą być dodatkowo oznaczone:
- Piktogramem oznaczającym typ ryzyka, na które testowano rękawicę.
- Poziomem jakości i nazwą odpowiedniej normy EN (np. EN 388), obok piktogramu.
- Czterocyfrowym kodem umieszczonym za znakiem CE (dotyczy wyłącznie rękawic ochronnych z kategorii III - Wysokiego ryzyka).

2. Konstrukcja Rękawic:

Norma określa, że rękawice ochronne muszą być zaprojektowane i wykonane w taki sposób, aby zapewniały odpowiednią ochronę.
Szwy i krawędzie rękawic nie mogą stanowić źródła potencjalnych urazów.
Rękawice muszą być łatwe do zakładania i zdejmowania.

3. Materiał:

Materiał użyty do produkcji rękawic musi być nieszkodliwy. pH materiałów musi mieścić się w zakresie od 3,5 do 9,5.
W przypadku rękawic skórzanych, zawartość chromu (VI) nie może przekraczać 3 mg/kg.
Producent musi potwierdzić, że rękawice nie zawierają substancji, które mogą powodować alergie.
Jakość ochrony rękawic nie może ulegać zmianie, jeśli przestrzegane są instrukcje dotyczące prania.

4. Instrukcja Użytkowania:

Instrukcja użytkowania rękawic musi być łatwo dostępna w miejscu pracy i zawierać m.in. informacje o nazwie producenta, rozmiarze rękawic, odniesienia do norm EN, objaśnienie piktogramów i oznaczeń, informacje o substancjach mogących powodować alergie, instrukcje dotyczące przechowywania i usuwania zużytych rękawic, a także ostrzeżenia dotyczące ryzyka mechanicznego, termicznego i chemicznego.

5. Rozmiary Rękawic:

Norma określa wymiary rękawic w zależności od rozmiaru dłoni, obwodu dłoni i długości dłoni, co umożliwia właściwe dopasowanie rękawic do użytkownika.
Długość rękawicy musi spełniać minimalne wymagania, aby zapewnić odpowiednią ochronę.

6. Zastosowanie Normy:

Norma może być stosowana również w odniesieniu do ochraniaczy ramion oraz rękawic trwale połączonych z obudowami bezpieczeństwa.
Ważne jest, aby zrozumieć, że norma ta nie dotyczy właściwości ochronnych rękawic, ale określa ogólne wymagania, które powinny być spełniane przez rękawice ochronne. Ostateczna ocena bezpieczeństwa rękawic wymaga także uwzględnienia specyfikacji innych norm dotyczących konkretnych rodzajów zagrożeń, takich jak EN 388 (mechaniczne zagrożenia) czy EN 374 (chemiczne zagrożenia).

Podsumowując, norma PN-EN ISO 21420 jest kluczowym dokumentem regulującym ogólne wymagania dotyczące rękawic ochronnych. Jej przestrzeganie jest istotne w celu zapewnienia jakości, bezpieczeństwa i wygody użytkowania rękawic w różnych sytuacjach pracy.

Norma PN-EN 388: Rękawice Ochronne Przed Zagrożeniami Mechanicznymi

Norma PN-EN 388 jest kluczową normą dotyczącą rękawic ochronnych, które są projektowane i stosowane w celu zapewnienia ochrony przed zagrożeniami mechanicznymi. Rękawice, które spełniają wymagania tej normy, należą do kategorii II ryzyka, co oznacza, że zapewniają ochronę przed co najmniej jednym z następujących rodzajów zagrożeń mechanicznych: ścieranie, przecięcie, rozdarcie i przekłucie.

Rodzaje Testów i Poziomy Ochrony:

Norma PN-EN 388 określa wyniki testów i poziomy ochrony rękawic w następujących kategoriach:

Odporność na ścieranie (a): Oznacza, ile rund w szlifierce musi wytrzymać rękawica, zanim pojawią się ślady ścierania. Wynikiem jest liczba rund, na przykład 100, 500, 2000 lub 8000.
Odporność na rozcinanie (b): Test polega na sprawdzeniu odporności rękawicy na wirujące ostrze noża. Odporność jest oceniana na podstawie wyników testu i określana jako poziomy, np. 1.2, 2.5, 5, 10 lub 20.
Odporność na rwanie (c): Próbkę rękawicy próbuje się rozerwać w przeciwnym kierunku. Odporność jest oceniana w poziomach, np. 10, 25, 50 lub 75.
Odporność na przekłucie (d): Próbkę rękawicy kłuje się ostrym szydłem. Wynik jest określany w poziomach, np. 20, 60, 100 lub 150.
Odporność na przecięcie wg ISO 13977 [N]: Mierzy odporność na przecięcie, a wyniki są określane w poziomach od 2 do 30.

Oznakowanie Rękawic:

Rękawice ochronne, które spełniają wymagania normy PN-EN 388, muszą być odpowiednio oznakowane, co obejmuje:

Znak CE.
Oznaczenie producenta.
Numer lub nazwę handlową rękawicy.
Rozmiar rękawicy.
Piktogram z poziomami ochrony i numerem normy.

Dobór Rękawic:

Przy doborze rękawic ochronnych do ochrony przed zagrożeniami mechanicznymi, należy uwzględnić następujące czynniki:

Stopień narażenia pracowników na działanie czynnika szkodliwego (ciężkość urazów).
Rodzaj wykonywanej pracy, w tym poziomy precyzji i chwytu.
Rodzaj zagrożeń występujących na stanowisku pracy (ścieranie, przecięcie, przekłucie).
Intensywność danego czynnika szkodliwego (np. rodzaj narzędzi używanych w pracy).

Rękawice ochronne dostosowuje się tak, aby ich poziom ochrony odpowiadał rodzajowi zagrożenia i jego intensywności. Na przykład, rękawice o wysokim parametrze odporności na przecięcie są odpowiednie do pracy z ostrymi krawędziami, takimi jak blachy stalowe, szkło, papier czy tworzywa sztuczne.

Warto zaznaczyć, że rękawice ochronne spełniające wymagania normy PN-EN 388 są najczęściej wykonane z różnych materiałów, takich jak skóra, tkaniny powlekane tworzywem sztucznym lub kauczukiem, a także tkaniny dziane z różnych rodzajów przędz. Wybór materiału zależy od rodzaju zagrożenia i wymagań dotyczących ochrony.

Podsumowując, norma PN-EN 388 jest istotnym standardem, który reguluje wymagania dotyczące rękawic ochronnych przed zagrożeniami mechanicznymi. Dobór odpowiednich rękawic zgodnych z tą normą jest kluczowy dla zapewnienia bezpieczeństwa pracowników w środowiskach, gdzie istnieje ryzyko uszkodzeń mechanicznych.

Normy PN-EN 1082-1, PN-EN 1082-2 i PN-EN 1082-3: Rękawice Ochronne Przed Przecięciami i Ukłuciami Nożami Ręcznymi

Część 1: Rękawice oraz Ochrony Ramion z Plecionki Pierścieni Metalowych

Część 1 normy PN-EN 1082 dotyczy rękawic ochronnych oraz ochron ramion wykonanych z plecionki pierścieni metalowych. Te rękawice zapewniają najwyższy poziom ochrony przed ciężkimi urazami mechanicznymi, które mogą wystąpić w wyniku kontaktu z ostrymi nożami ręcznymi. Rękawice te są zazwyczaj pięciopalcowe i przeznaczone do stosowania na jedną rękę, tj. na tę, która nie trzyma noża podczas wykonywania zawodowych czynności. Zapewniają one skuteczną ochronę przed przecięciami i ukłuciami nożami, co jest istotne w środowiskach pracy, gdzie istnieje to ryzyko.

Część 2: Rękawice i Ochrony Ramion z Materiałów Innych niż Plecionka Pierścieni

Część 2 normy PN-EN 1082 dotyczy rękawic ochronnych i ochron ramion wykonanych z materiałów innych niż plecionka pierścieni metalowych. Wymagania tej części normy dotyczą projektowania, odporności na przecięcie, odporności na przekłucie i właściwości ergonomicznych rękawic i ochron ramion, które nie są wykonane z plecionki pierścieni metalowych. Te wyroby zapewniają mniejszy poziom ochrony przed przecięciami i ukłuciami niż produkty wymienione w pierwszej części normy. Są przeznaczone głównie do pracy, w której nóż jest zakończony ostro lub jest używany tylko do cięcia w miejscach odległych od ręki i ramienia. Część 2 uwzględnia różne materiały i konstrukcje rękawic oraz ochron ramion.

Część 3: Badanie Przecięcia Tkanin, Skór i Innych Materiałów Przy Uderzeniu Nożem

Część 3 normy PN-EN 1082 określa wymagania dotyczące badania odporności na przecięcie tkanin, skór i innych materiałów w wyniku uderzenia nożem. Ta część normy ma na celu określenie, jak materiały używane w produkcji rękawic ochronnych reagują na uderzenie nożem i jak skutecznie zapewniają ochronę przed przecięciami. Badania te pomagają w określeniu, czy rękawice i ochrony ramion spełniają odpowiednie normy i są skuteczne w ochronie przed tym rodzajem zagrożeń.

Norma PN-EN ISO 11393-4: Rękawice Ochronne Chroniące Przed Przecięciem Piłą Łańcuchową

Norma PN-EN ISO 11393-4 dotyczy rękawic ochronnych, które są przeznaczone do ochrony przed zagrożeniami związanymi z użytkowaniem ręcznych pilarek łańcuchowych. Te specjalistyczne rękawice są projektowane, aby chronić użytkowników przed ryzykiem przecięcia piłą łańcuchową, która jest narzędziem potencjalnie niebezpiecznym w pracy.

Rękawice przeznaczone do ochrony przed przecięciem piłą łańcuchową są zazwyczaj wykonane z różnych materiałów, w tym skór, tkanin oraz materiałów powlekanych. Kluczowym elementem konstrukcyjnym tych rękawic jest wkład umieszczony w części grzbietowej, który zapewnia ochronę przed przecięciem. Ten wkład jest wykonany z materiałów o wysokiej odporności na przecięcie.

Mechanizmy, dzięki którym rękawice te chronią przed przecięciem piłą łańcuchową, obejmują:

Ślizganie się łańcucha po materiale: Rękawice są zaprojektowane tak, aby uniemożliwić łańcuchowi przecięcie materiału poprzez spowodowanie jego ślizgania się po powierzchni rękawicy.
Wciąganie włókien w koło napędowe: Rękawice są tak skonstruowane, że włókna materiału mogą być wciągane w koło napędowe przez ogniwa tnące łańcucha, co skutkuje zablokowaniem ruchu łańcucha.
Hamowanie łańcucha: Rękawice absorbują energię ruchu obrotowego łańcucha, co prowadzi do zmniejszenia prędkości łańcucha i zwiększenia bezpieczeństwa.

W normie PN-EN ISO 11393-4 określono klasy odporności na przecięcie w zależności od prędkości łańcucha. Klasy te to:

Klasa 0: Odporność na prędkość łańcucha wynoszącą 16 m/s.
Klasa 1: Odporność na prędkość łańcucha wynoszącą 20 m/s.
Klasa 2: Odporność na prędkość łańcucha wynoszącą 24 m/s.
Klasa 3: Odporność na prędkość łańcucha wynoszącą 28 m/s.

Rękawice ochronne zapewniające ochronę przed przecięciem piłą łańcuchową powinny być odpowiednio oznakowane. Na rękawicy znajduje się piktogram, który informuje o jej przeznaczeniu, a także cyfra oznaczająca klasę ochrony, czyli prędkość łańcucha, przy której rękawice zapewniają odporność na przecięcie.

Należy pamiętać, że choć rękawice te mogą zapewnić pewien stopień ochrony, to żaden środek ochrony nie jest w stanie zagwarantować 100% ochrony przed przecięciem spowodowanym przez ręczną pilarkę łańcuchową. Jednakże stosowanie rękawic zgodnych z tą normą może znacznie zwiększyć bezpieczeństwo pracowników pracujących z tym rodzajem narzędzi.

Norma PN-EN 14328: Rękawice Ochronne Chroniące Przed Przecięciem Nożami z Napędem

Norma PN-EN 14328 dotyczy rękawic ochronnych, które są przeznaczone do ochrony przed zagrożeniami związanymi z nożami z napędem. Te rękawice zaprojektowane są specjalnie, aby chronić użytkowników przed ryzykiem przecięcia nożem z napędem, który może być używany w różnych obszarach pracy.

Norma PN-EN 511: Rękawice Ochronne Chroniące Przed Zimnem

Norma PN-EN 511 jest dedykowana rękawicom ochronnym, które są zaprojektowane specjalnie w celu ochrony użytkowników przed niskimi temperaturami. Ta norma jest szczególnie istotna w miejscach pracy, gdzie pracownicy są narażeni na działanie zimna, co może prowadzić do uszkodzeń skóry i wyziębienia organizmu. Norma PN-EN 511 określa trzy kluczowe parametry, które pozwalają ocenić skuteczność rękawic ochronnych w ochronie przed zimnem:

Odporność na zimno konwekcyjne: Ten parametr ocenia odporność rękawic na straty ciepła spowodowane konwekcją, czyli przepływem powietrza. Mierzy się go za pomocą izolacyjności cieplnej, wyrażanej w jednostkach m^2K/W. Poziomy jakości odporności na zimno konwekcyjne wynoszą od 0 do 4, gdzie 0 oznacza niską izolacyjność, a 4 to bardzo wysoka izolacyjność.
Odporność na zimno stykowe: Ten parametr ocenia, jak rękawice chronią przed stratami ciepła w wyniku kontaktu z zimnymi przedmiotami. Wyraża się go za pomocą oporu cieplnego, również w jednostkach m^2K/W. Podobnie jak w przypadku odporności na zimno konwekcyjne, poziomy jakości wynoszą od 0 do 4, gdzie 0 oznacza niską ochronę, a 4 to bardzo wysoka ochrona.
Przenikalność wody: Ten parametr informuje o odporności rękawic na przenikanie wody. Oznaczenia to 0 (woda przenika po 30 minutach kontaktu) lub 1 (przenikanie nie występuje).

Warto zaznaczyć, że rękawice ochronne zgodne z normą PN-EN 511 są szczególnie istotne w branżach, gdzie praca odbywa się w niskich temperaturach, na przykład w przemyśle spożywczym, budowlanym, czy w eksploatacji lodowców. Zapewniają one pracownikom komfort termiczny i minimalizują ryzyko odmrożeń oraz innych uszkodzeń związanych z niską temperaturą.

Kluczowe jest również to, że rękawice zgodne z tą normą są oceniane i testowane pod kątem tych trzech parametrów, co pozwala użytkownikom na wybór odpowiednich rękawic w zależności od konkretnej sytuacji i temperatury, z jaką się stykają w miejscu pracy. Dzięki temu pracownicy mogą pracować bezpiecznie i wygodnie w ekstremalnych warunkach zimowych.

Ciąg dalszy nastąpi....

Experto BHP - Blog

Szukaj na tym blogu